Na czym polega metoda Vojty?

Metoda Vojty nazywana jest inaczej terapią odruchowej lokomocji. Stosuje się ją w rehabilitacji zarówno dzieci, jak i dorosłych, jednak najlepsze efekty są widoczne u noworodków i niemowląt. Metoda Vojty powstała w latach 60-tych, a za jej stworzenie odpowiada czeski neuropediatra dr Vaclav Vojta. Kiedy taka fizjoterapia noworodka jest stosowana? Jakie efekty dzięki niej można osiągnąć? 

Co to jest metoda Vojty?

Metoda Vojty pozwala na ocenę zaburzeń będących efektem uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Jest również częścią terapii neurologicznej, może stanowić odrębną metodę leczenia lub być bazą dla innych. Polega ona na manualnej stymulacji punktów uciskowych, które znajdują się w odpowiednich obszarach na ciele. Pacjent układany jest w odpowiednich pozycjach – na plecach, brzuchu i na boku, w których obserwuje się jego motorykę spontaniczną. Celem ćwiczeń jest wypracowanie właściwych wzorców ruchowych, niezbędnych do prawidłowego rozwoju motorycznego dziecka. 

Powstałe w trakcie rehabilitacji reakcje ruchowe uwalniają się bez świadomości małego pacjenta. Im wcześniej zostanie zastosowana fizjoterapia niemowlęcia, tym większa szansa na uniknięcie utrwalenia się niepożądanych wzorców ruchowych będących następstwem zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego. 

Metoda Vojty – wskazania 

Metoda Vojty jest dedykowana dla noworodków, szczególnie wcześniaków, niemowląt, starszych dzieci, ale i dorosłych. Podstawowym wskazaniem są zaburzenia neurologiczne. Tego typu fizjoterapię noworodka stosuje się przede wszystkim przy porażeniu mózgowym, dystrofii mięśniowej, porażeniu nerwów obwodowych, asymetrii i zaburzeniach liniowych, urazach rdzenia kręgowego, dysplazji stawów biodrowych, wodogłowiu i wadach wrodzonych mózgu. 

Nie zawsze jednak metoda Vojty może zostać zastosowana w rehabilitacji u małego pacjenta. Istnieją nie tylko wskazania do metody Vojty, ale i konkretne przeciwwskazania, do których zaliczamy padaczkę, nowotwory, stany zapalne, temperaturę ciała powyżej 38 st. Celsjusza i nietolerancję dziecka na stosowane pozycje ułożeniowe podczas terapii. 

Efekty fizjoterapii niemowlęcia 

Trzeba wiedzieć, że efekty metody Vojty zależą od wielu czynników. Przede wszystkim jest to czas rozpoczęcia rehabilitacji, im wcześniej, tym większa szansa na powodzenie. Ponadto dużo zależy od rodzaju dysfunkcji i zaburzeń, a także częstotliwości ćwiczeń i zaangażowania rodziców lub opiekunów, którzy również powinni codziennie wykonywać z maluszkiem wskazane przez specjalista ćwiczenia. 

Fizjoterapia niemowlęcia z zastosowaniem metody Vojty pomaga:

• Zoptymalizować napięcie mięśniowe 
• Zapobiec wadom postawy
• Przywrócić prawidłową pracę narządom wewnętrznym
• Przywrócić liniowość ciała
• Poprawić pracę układu oddechowego i krążenia
• Znormalizować funkcjonalną ruchomość kręgosłupa

Dlaczego dziecko płacze przy stosowaniu metody Vojty?

To bardzo częste i naturalne zjawisko. Wielu rodzicom wydaje się, że jest to spowodowane bólem. Trzeba jednak wiedzieć, że ucisk nie jest bolesny, co na pewno uspokoi zmartwionych rodziców. Płacz jest reakcją dziecka na aktywację układu nerwowego, co jest dla niego nowe i nieznane. Może być to też uzależnione od stopnia zaburzeń u małego pacjenta. Rodzic powinien zachować spokój, bo jak wiadomo, emocje mamy czy taty bardzo szybko udzielają się dziecku. Najczęściej od razu po zakończeniu sesji płacz ustaje. 

Przez długi czas o metodzie Vojty nie wiedzieliśmy za wiele. Obecnie jest ona coraz częściej proponowana rodzicom dzieci z zaburzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Pierwsze efekty mogą być widoczne już po 2-3 miesiącach rehabilitacji. Jeśli jednak dysfunkcje są większe, trzeba na nie poczekać nieco dłużej.