Odwodnienie u niemowląt – jak je rozpoznać?

Organizm niemowlaka składa się w 75% z wody, podczas gdy w organizmie osoby dorosłej stanowi ona ok. 60%. Maluszki mają przy tym ograniczone możliwości przyjmowania płynów, co wynika m.in. z ich małego rozmiaru żołądka. Jednocześnie tracą one duże ilości wody poprzez nie tylko mocz, ale i wodniste kupki, częsty płacz i ulewanie. Nietrudno więc o odwodnienie. Jak je rozpoznać, jakie są objawy odwodnienia u niemowlaka? Jak przywrócić równowagę organizmowi małego człowieka? 

Najczęstsze przyczyny odwodnienia u niemowlaka

Człowiek się odwadnia wtedy, kiedy w krótkim czasie traci dużo wody i nie nadąża uzupełniać deficytu. Dochodzi do tego m.in. przy infekcjach żołądkowych, szczególnie kiedy pojawia się biegunka i wymioty. Maluszek szybko traci wtedy duże ilości wody, co wywołuje spustoszenie w jego organizmie.

U niemowlaków problem z odwodnieniem pojawia się nierzadko przy trudnościach z karmieniem, kiedy nie otrzymują one wystarczająco dużo mleka. Co ciekawe, kłopoty z karmieniem nie dotyczą jedynie dzieci karmionych piersią, ale i butelką. Nie zawsze jednak jest to spowodowane krótkim okresem karmienia czy niewłaściwym ssaniem. Niekiedy wynika to z chwilowych problemów, jak zatkany nosek przy infekcji czy ząbkowanie – maluch może wtedy jeść mniej i odmawiać pokarmu. 

Odwodnienie niemowlaka karmionego piersią lub butelką jest również częstym zjawiskiem w okresie letnim przy dużych upałach. Może towarzyszyć ponadto gorączce, w wyniku nadmiernego pocenia. 

Objawy odwodnienia u niemowlaka 

Maluszek jeszcze nie komunikuje się z Tobą słowami, więc w wielu sytuacjach trudno jest zrozumieć jego potrzeby, szczególnie jeśli pojawiają się nowe okoliczności. Poza tym objawy odwodnienia u niemowlaka mogą być mylnie interpretowane i kojarzone z zupełnie innymi dolegliwościami. Wśród pierwszych objawów odwodnienia u niemowlaka obserwuje się:

• Mniej moczu w pieluszce 
• Częstszy sen i brak ochoty na zabawę
• Zmniejszony apetyt
• Brak łez podczas płaczu 

To początkowy etap odwodnienia, na którym dobrze jest podjąć już konkretne działania, aby zapobiec rozwojowi problemu. Objawy odwodnienia u niemowlaka w przeciwnym razie będą się nasilały. W zaawansowanym stadium dochodzą do nich jeszcze: brak śliny w ustach, blada skóra i przyśpieszone bicie serca. To są już symptomy, które kwalifikują dziecko do kontroli lekarskiej. Należy wtedy natychmiast skontaktować się z lekarzem. 

Pojenie niemowlaka wodą przy odwodnieniu niemowlaka karmionego piersią

Przy odwodnieniu u dorosłych zaleca się spożywanie dużej ilości płynów. Odwodnienie niemowlaka karmionego piersią jest bardziej problematyczne. Zgodnie z zaleceniami WHO do 6 miesiąca życia maluch powinien być karmiony wyłącznie mlekiem. Wodę wprowadza się mu dopiero na etapie rozszerzania diety. Czy przy odwodnieniu można i czy warto odejść od tych reguł?

Jeśli podejrzewasz odwodnienie niemowlaka karmionego piersią, na pewno powinnaś zwiększyć częstotliwość karmień. Dostawiaj maluszka do piersi tak często, jak jest to tylko możliwe. Możesz również podać dziecku mleko modyfikowane zamiast pojenia niemowlaka wodą. Ten sposób sprawdza się wtedy, kiedy na skutek zwiększenia częstotliwości karmień masz w piersiach za mało pokarmu. Jeśli zaś chodzi o dzieci karmione mlekiem modyfikowanym, dobrym sposobem jest rozcieńczać mleko w większej ilości wody, wtedy zwiększymy częstotliwość karmień. 

W skrajnych przypadkach maluchom podaje się elektrolity. Są w postaci proszku lub pastylek do rozpuszczenia w wodzie, więc dziecko poradzi sobie z ich przyjęciem. Zawsze jednak wymaga to konsultacji z lekarzem, który zaleci odpowiednią dawkę, a także potwierdzi, że jest to konieczne. Żadnych leków nie powinno się podawać dziecku bez zgody lekarza. 

Oczywiście lepiej jest zapobiegać niż doświadczyć objawów odwodnienia u niemowlaka. Karm na żądanie, u maluszków przerwy pomiędzy karmieniami (również przy mleku modyfikowanym) nie powinny być dłuższe niż 3 godziny. Nie przegrzewaj dziecka i zachowaj higienę, aby uniknąć infekcji żołądkowo-jelitowych, które pojawiają się często przy kontakcie z dziećmi w wieku żłobkowym i przedszkolnym.