Jak zbić gorączkę u niemowlaka? Kiedy jest ona niebezpieczna?

Podwyższona temperatura u niemowlaka zawsze budzi niepokój rodziców. Gorączka wspomaga walkę organizmu z infekcją, ale gdy utrzymuje się za długo, powoduje złe samopoczucie, jest bardzo szkodliwa i może zagrażać życiu niemowlaka.
Warto wiedzieć, jak prawidłowo kontrolować temperaturę ciała u dziecka oraz w jakich przypadkach i w jaki sposób zbijać gorączkę, gdy już się pojawi.
Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się, co robić, gdy dziecko gorączkuje.

Gorączka u niemowląt i dzieci – co może ją powodować?

Najczęstszą przyczyną wysokiej temperatury u dziecka jest infekcja dróg oddechowych lub moczowych. Jednak typowe infekcje to nie są jedyne przyczyny gorączki u małych dzieci. Oto kilka innych czynników, które mogą powodować podwyższenie temperatury u niemowlaka:

• przeziębienie,
• infekcje jelitowe,
• zapalenie migdałków, gardła i ucha,
• choroby zakaźne, jak na przykład „trzydniówka”,
• sepsa,
• zakażenie pneumokokami i meningokokami,
• ząbkowanie,
• szczepienie,
• przegrzanie,
• długotrwały i silny płacz.

Jaka powinna być prawidłowa temperatura ciała u niemowlaka?

U niemowląt system termoregulacji nie jest jeszcze wystarczająco wykształcony, dlatego nawet u najzdrowszych maluchów temperatura ciała rzadko wynosi równo 36,6°C; zazwyczaj waha się między 36,4 a 37,6ºC. Za gorączkę uznaje się temperaturę ciała, która przekracza 38-38,5ºC. Należy również mieć na uwadze, że u niemowlaka bardzo wysoka temperatura, tj. 40–41ºC, nie jest niczym nadzwyczajnym, ale wymaga natychmiastowej wizyty u lekarza.

Gorączka standardowo klasyfikowana jest według poniższych przedziałów:

• 37,2ºC-38,0ºC – stan podgorączkowy,
• 38ºC–38,5ºC – umiarkowana gorączka, 
• powyżej 38,5ºC – wysoka gorączka,
• powyżej 40ºC – stan wymagający pilnej pomocy lekarskiej.

Najlepszymi, bo najbardziej precyzyjnymi, sposobami mierzenia temperatury niemowlakowi są:

• pomiar temperatury w uchu termometrem dousznym na podczerwień,
• pomiar temperatury w odbycie.

Jeśli mierzymy temperaturę w ustach, należy najpierw odczekać pół godziny od ostatniego posiłku lub napoju.

Kiedy i jak zbić gorączkę u niemowlaka? 

Wysoka gorączka u dziecka może występować czasem nawet kilka razy miesiącu; to reakcja obronna organizmu: pobudza ona system odpornościowy do walki ze szkodliwymi drobnoustrojami.

Stan podgorączkowy u dzieci - dopóki temperatura nie przekracza 38°C - nie wymaga leczenia przeciwgorączkowego, należy jednak zachować czujność i obserwować dziecko, sprawdzając, czy temperatura nie wzrasta w szybkim tempie.
Jeśli jednak temperatura jest powyżej 38,5°C, to w tej sytuacji mówimy już o gorączce i jest to sygnał do obniżania temperatury. Wtedy absolutnie konieczne będzie zastosowanie leków przeciwgorączkowych oraz konsultacja z lekarzem.
Należy pamiętać, że gorączka wywołana szczepieniem ma samoograniczający przebieg i nie jest niebezpieczna dla dziecka.

Co na gorączkę dla niemowlaka? - leki przeciwgorączkowe.

Kiedy ciepłota ciała u malucha przekroczy 38,5-39°C, zaleca się podanie leków przeciwgorączkowych w postaci czopków, syropków i zawiesin doustnych lub kapsułek, w dawce odpowiedniej dla wieku i masy ciała dziecka i ściśle według wskazań lekarza.

Lekami przeciwgorączkowymi stosowanymi u dzieci są:

• Paracetamol – działa przeciwgorączkowo i przeciwbólowo. Jest bezpieczny nawet dla noworodków i działa około 4 godzin. Dawkowanie powinno być dostosowana do wagi malucha i wynosić 10 - 15 mg na kg masy ciała podawane co 4–6 godzin.
• Ibuprofen - działa przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie. Działa około 6 godzin. Jest dobrze tolerowany przez małe dzieci: można go stosować od 4. miesiąca życia w dawce 10 mg/kg masy ciała, co 6-8 godzin. Nie zaleca się stosowania ibuprofenu u dzieci odwodnionych, z chorobami nerek oraz w ostrej biegunce i w przebiegu ospy wietrznej.

Oba wymienione leki zaczynają działać po około 30 minutach, do godziny. Można je podawać na zmianę, jeśli na przykład pierwszy lek po 40 minutach od podania nie zadziałał i temperatura nadal przekracza 38,5°C. 

Po podaniu leków należy uważnie obserwować dziecko, czy nie występuje reakcja alergiczna.

Co na gorączkę u dziecka? – domowe sposoby

Podawaniu leków przeciwgorączkowych powinno towarzyszyć odpowiednie nawadnianie dziecka oraz stosowanie chłodnych okładów.

• Chłodne okłady na kark, czoło lub brzuszek to najskuteczniejsza metoda na obniżenie temperatury ciała wspomagająca działanie leków. Wystarczy zmoczyć pieluszkę tetrową lub ręcznik w chłodnej wodzie i położyć na kark, czoło lub brzuszek dziecka, a następnie zmieniać okład tak często, jak to konieczne, nawet co kilka minut. 
• Chłodząca kąpiel w wodzie o temperaturze zbliżonej do temperatury ciała dziecka. Jeśli temperatura u dziecka wynosi 38,5°C, to woda powinna mieć ok. 0,2°C mniej. Zbyt zimna woda może doprowadzić do drgawek!
• Letnie napoje. Dziecku należy podawać do picia letnią przegotowaną wodę lub letnie herbatki z lipy lub z malin, jeśli je dobrze toleruje. W przypadku maluszków karmionych piersią, przystawiamy je częściej do piersi. 

Podwyższona temperatura u niemowlaka – kiedy jest groźna?

Pilna kontrola lekarska jest absolutnie konieczna, gdy:

• temperatura przekracza 40°C,
• gorączkuje noworodek lub niemowlę do 3 miesiąca życia,
• gorączce towarzyszą:
  • drgawki, 
  • duszności,
  • „szczekający” kaszel,
  • wymioty,
  • osłabienie,
  • trudności w oddychaniu,
  • częstomocz,
  • krwiomocz,
  • przeczulica skóry,
• gorączka utrzymuje się dłużej niż 4 dni i nie towarzyszą jej dodatkowe objawy,
• dziecko nie reaguje na podawane leki przeciwgorączkowe,
• dziecko jest wcześniakiem, ma niedobory odporności lub wady wrodzone.