Trening czystości, czyli jak i kiedy odpieluchować dziecko?

Samodzielne korzystanie z nocnika to jedna z najważniejszych umiejętności, jaką maluch może posiąść i ułatwić tym samym życie swoim rodzicom. Jak odpieluchować dziecko? I w końcu – kiedy zacząć trening czystości?

Trening czystości – spokój i cierpliwość przede wszystkim

Często zdarza się, że rodzice zmęczeni i zniecierpliwieni codziennym przewijaniem swoich pociech, chcą jak najszybciej nauczyć je samodzielnego korzystania z toalety. Tymczasem odpieluchowanie to prawdziwe wyzwanie nie tylko dla dziecka, ale też dla jego rodziców. Przede wszystkim pamiętaj, by zachować spokój i uzbroić się w cierpliwość – to kluczowe do osiągnięcia postępów.

Nie warto porównywać swojego dziecka do jego rówieśników. Niektórym maluchom trening czystości może zająć kilka dni, innym natomiast kilka miesięcy – i jest to zupełnie normalne.

Kiedy odpieluchować dziecko?

Odpieluchowanie to wbrew pozorom dość złożony proces, do którego – podobnie jak do wielu innych rzeczy – trzeba dorosnąć. Trening czystości najlepiej zacząć dopiero wtedy, gdy dziecko będzie na to gotowe.

Przede wszystkim odpowiedni moment na pożegnanie się z pieluszkami, pojawia się zwykle w okolicach 2.-3. roku życia. Nie jest to przypadkowe, ponieważ w tym czasie układ moczowy dziecka z reguły jest już wystarczająco rozwinięty – coraz sprawniej działają zwieracze, które umożliwią mu kontrolowane oddawanie moczu. Widać to też po ilości zużywanych pieluch. Więcej o tym przeczytasz w artykule „Ile pieluszek zużywa noworodek, a ile starsze dziecko i jak często zmieniać pieluszkę”. 

Dodatkowe sygnały, które mogą utwierdzić Cię w przekonaniu, że to już TEN moment, to między innymi:

• samodzielne chodzenie,
• samodzielne wstawanie i siadanie (niezbędne do korzystania z nocnika),
• sygnalizowanie potrzeby wypróżnienia się (np. słowami lub gestami),
• coraz dłuższe przerwy w załatwianiu się (dziecko ma czystą pieluszkę przez około 2 godziny lub dłużej).

Czy u dziewczynek trening czystości przebiega sprawniej?

Jeden z popularnych mitów dotyczących treningu czystości głosi, że dziewczynki szybciej niż chłopcy uczą się samodzielnie korzystać z toalety. To nieprawda. Czas, w jakim dziecko porzuci pieluszki na rzecz nocnika, jest wyłącznie kwestią jego indywidualnych predyspozycji, a także gotowości psycho-fizycznej. Trening czystości rozpocznij dopiero wtedy, gdy uznasz, że Twoje dziecko jest na to gotowe i nie porównuj jego postępów do postępów innych dzieci. Każdy ma swoje tempo i liczy się przede wszystkim to, żeby się udało.

Jak odpieluchować dziecko? 

Odpieluchowanie malucha jest – podobnie jak np. nauka chodzenia - naturalnym i jednym z wielu etapów dorastania. Nie musisz stosować żadnego systemu kar i nagród. Zamiast tego, chwal za każdy sukces i pamiętaj, by uzbroić się w cierpliwość, zachęcać dziecko do siadania na nocnik, a nawet wprowadzać pewne elementy zabawy, które sprawią, że nauka będzie przebiegać szybciej i przyjemniej.

• Wybierz odpowiedni nocnik do nauki czystości

Pierwszym krokiem w treningu czystości jest wybór odpowiedniego nocnika. Powinien być stabilny i wytrzymały, dopasowany do wielkości i wieku dziecka. Mniejszy dla drobnego malucha, większy dla wysokiej lub trochę starszej pociechy. Zanim kupisz nocnik sprawdź, czy znajomi lub rodzina nie posiadają już jakiegoś po swoim dziecku i czy nie mogą Ci go pożyczyć. Czasem, szczególnie w przypadku starszych dzieci, może wystarczyć zakup zwykłej nakładki na nocnik. 

• Zapoznaj dziecko z nocnikiem

Gdy wybierzesz już właściwy nocnik, pora pokazać go maluchowi. Pozwól, by się nim pobawił, zachęć, by na nim usiadł – pokaż, jak sadzasz na nim misie i lalki. Początkowo pozwalaj dziecku siadać na nocniku także w ubraniu, dzięki czemu szybciej oswoi się z nowym przedmiotem oraz wyrobi w sobie nawyk samodzielnego wstawania i siadania.

• Trening czystości – praktyka

Trening czystości warto zacząć, gdy dziecko ma już pewien ustalony plan dnia i nie doświadcza diametralnych zmian czy przejściowych problemów, które miałyby istotnie wpływać na jego zachowanie czy samopoczucie (np. ząbkowanie). W nauce odpieluchowania liczy się konsekwencja. Jeśli zabierasz dziecko do dziadków czy na spacer do parku, zabieraj także jego nocnik. W ten sposób, zawsze gdy zasygnalizuje Ci, że potrzebuje się załatwić, będziesz go miała pod ręką. 

Nigdy nie należy zmuszać dziecka do siadania na nocnik, ponieważ zacznie mu się to źle kojarzyć, a przez to nauka czystości potrwa dłużej. Presja, nerwy i zniecierpliwienie – tego również lepiej unikać - dziecko doskonale je wyczuje i zniechęci się do treningu.

Najszybsze odpieluchowanie? Chwal!

Ważną częścią odpieluchowania dziecka jest chwalenie. Powiedz miłe słowo lub przytul za każdym razem, gdy zrobi nawet niewielki postęp. To zmotywuje go do dalszej nauki, a dzięki temu szybciej nauczy się samodzielnie korzystać z toalety.

A co zrobić gdy zdarzy się wpadka? W takim przypadku przebierz swoją pociechę, zmień prześcieradło i przytul. Wpadki – zwłaszcza na etapie treningu czystości mogą się zdarzać.

Jak odpieluchować dziecko w nocy?

Dziecko coraz lepiej przesypia noce, a pieluszka pozostaje czysta i sucha aż do pobudki? To sygnał, że możesz przejść do treningu czystości w nocy. Zmotywuj malucha do skorzystania z nocnika przed pójściem spać i – zadbaj by w nocy nocnik stał możliwie jak najbliżej łóżka. Dzięki temu, w razie potrzeby, można będzie szybko posadzić na nim dziecko. Nocny sukces? Pochwal! Jeśli jednak odpieluchowanie dziecka w nocy nie przynosi jeszcze pożądanych efektów, nie rezygnuj z zakładania mu pieluszek. Na nocny trening przyjdzie czas nieco później.