Jak zachowuje się przebodźcowane niemowlę? Jak je wyciszyć?

Pielęgnacja dziecka 17 marca 2022

Dostrzegasz, że Twoje dziecko bywa nadmiernie pobudzone albo zmęczone? Być może przyczyną jest zbyt wiele bodźców, które prowadzą do przestymulowania dziecka. Jak zachowuje się przebodźcowane niemowlę i co może być tego przyczyną? Poznaj sposoby na to, jak wyciszyć przestymulowane dziecko.

Przebodźcowane niemowlę – jak się zachowuje?

Twoje dziecko bywa rozdrażnione i płaczliwe lub przeciwnie – wycofane i smutne? Niekiedy przyczyną może być przestymulowanie dziecka. Dostarczanie różnorodnych bodźców w postaci lektury książeczek dla dzieci, łagodnej muzyki, zabaw, a przede wszystkim bliskości rodziców jest kluczowe dla rozwoju dziecka.

Zbyt wiele intensywnych bodźców może jednak doprowadzić do przebodźcowania dziecka. To stan, w którym układ nerwowy ulega nadmiernemu pobudzeniu ze względu na dużą liczbę bodźców wzrokowych, słuchowych, czuciowych czy węchowych. Noworodek nie ma zdolności do selektywnego, wybiórczego odbierania bodźców, stąd łatwo może dojść do przeciążenia i zachowań dziecka, które są rodzajem reakcji obronnej.

Jak zachowuje się niemowlę, które jest przebodźcowane?

Dziecko jest rozdrażnione, niespokojne i płaczliwe. Rączki i nóżki niemowlaka mogą wówczas drżeć, a oddech staje się szybszy.
Niemowlę może kręcić nerwowo główką, prężyć ciało i zaciskać piąstki.
Dziecko może sprawiać wrażenie zmęczonego, a mimo to mieć kłopoty z zaśnięciem lub często wybudzać się podczas snu.
Z powodu zmęczenia ilością bodźców, maluch zasłania dłońmi oczy, przeciera je czy chowa głowę w poduszkę.

W zależności od temperamentu dziecka, objawy przebodźcowania mogą być nieco inne. Dostrzegalne jest jednak to, że dziecko zachowuje się inaczej, niż zwykle – coś mu przeszkadza, przez co czuje się niekomfortowo.

Przebodźcowane niemowlę – przyczyny

Warto pamiętać, że w pierwszych tygodniach życia dziecko uczy się przetwarzać dopływające bodźce. Bliskość rodziców, ich dotyk, przytulanie, kołysanie i czynności pielęgnacyjne zapewniają często wystarczają ilość stymulacji na tym etapie rozwoju. Wystawienie na działanie nowych dźwięków, zapachów, kolorów często może być obciążeniem dla układu nerwowego noworodka.

W jaki sposób dochodzi do przebodźcowania dziecka? Jakie sytuacje i czynniki środowiskowe mogą do tego prowadzić?

Wizyta w głośnym, pełnym bodźców miejscu – może być to przykładowo galeria handlowa, duży hipermarket, sala zabaw dla dzieci czy spacer głośną, zatłoczoną ulicą.

Sprawdź też: Pierwszy spacer z noworodkiem – kiedy, ile powinien trwać, jak ubrać dziecko?

Kontakt z wieloma nowymi osobami. Spotkanie rodzinne może być dużym wyzwaniem dla małego dziecka – wiele nowych twarzy, zapachów i dźwięków może doprowadzić do przebodźcowania niemowlęcia.
Zaburzona rutyna dnia. Zmiana codziennej rutyny – pory posiłków, snu czy zabawy bywa stresująca dla malucha. Dziecko może nie wiedzieć, kiedy nadchodzi pora na sen ze względu na doświadczanie nowej, odmiennej sytuacji.
Zasypianie przy włączonym telewizorze lub radiu. Czy wiesz, że według Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej, dzieci do 18 miesiąca życia nie powinny mieć kontaktu z mediami cyfrowymi? Zasypianie w towarzystwie telewizora lub radia może pogorszyć jakość snu dziecka i nie pozwolić mu się w pełni zregenerować.

Przeczytaj też: Ile śpią niemowlak i noworodek? Od czego to zależy?

Jak wyciszyć przestymulowane dziecko?

W przypadku przestymulowania dziecka należy zminimalizować ilość bodźców. Wyłącz telewizor, muzykę, zakończ zabawę. Warto zmienić otoczenie i przejść do cichego pomieszczenia. Mów spokojnie do dziecka, próbując je wyciszyć – głos rodzica często działa kojąco na niemowlę. Przytul malucha, ukołysz lub skorzystaj z chusty, by ponosić dziecko blisko ciała. Kluczowe jest wychwytywanie sygnałów wysyłanych przez dziecko i odpowiednie wyważenie liczby bodźców, które go otaczają.

Jak wyciszyć przestymulowane dziecko? Jak zapobiec przebodźcowaniu dziecka?

Ogranicz liczbę bodźców

Podstawową kwestią, od której należy zacząć, by uspokoić przebodźcowane niemowlę, jest ograniczenie liczby bodźców. Zapewnij dziecku odpowiednie warunki do odpoczynku – przytłumione światła i względną ciszę. Jeśli w Twoim domu dużo się dzieje – domownicy spędzają wspólnie czas dość głośno (przykładowo grając w planszówki), w tle gra muzyka, palą się intensywne światła, maluch może mieć utrudnione warunki, by spokojnie zasnąć. Zbyt duża liczba bodźców łatwo doprowadzi do przestymulowania i zmęczenia dziecka.

Unikaj energicznych zabaw przed snem

Przebodźcowanie może przekładać się na utrudnione zasypianie i gorszą jakość snu ze względu na częste wybudzanie się malucha. Zadbaj o to, aby czas przed snem był możliwie jak najspokojniejszy – postaw na lekturę książeczki dla dzieci lub mówienie do dziecka łagodnym, cichym głosem i przytulanie. Energiczne zabawy z rodzicami lub oglądanie bajek nie są najlepszym pomysłem – zwiększa się pobudzenie układu nerwowego, co utrudni wyciszenie się dziecka do snu. Dodatkowo, światło niebieskie emitowane przez tablety, telewizory czy smartfony negatywnie wpływa na rytm domowy – hamuje produkcję melatoniny – hormonu odpowiedzialnego za regulację snu.

Może Cię zainteresować: Jak usypiać starsze dziecko? Garść sposobów na usypianie rocznych i półrocznych dzieci.

Zadbaj o rutynę przed snem

Określone pory snu i zabawy zapewniają niemowlakowi spokój i bezpieczeństwo. Wypracowanie wieczornej rutyny zdecydowanie ułatwi dziecku wyciszenie i przygotowanie do snu. Aby zapobiegać przebodźcowaniu dziecka, które może przekładać się na problemy z zasypianiem, warto zadbać o czytanie bajek (głos rodzica uspokaja dziecko), przytulanie i kołysanie przed snem. U starszych dzieci dobrym pomysłem może być mówienie ‘’pa pa’’ – żegnanie się dziecka z domownikami, które sygnalizuje, że nadchodzi pora spania. W uspokojeniu przebodźcowanego niemowlęcia może pomóc też spokojna muzyka – na przykład taka, której mama słuchała w ciąży. Niezawodne są również kołysanki – możesz śpiewać je samodzielnie lub znaleźć wiele spokojnych, wyciszających utworów dla dzieci w internecie.