Obracanie się to bardzo ważna umiejętność w rozwoju psychomotorycznym dziecka. Umiejętność obracania przygotowuje dziecko do zmian pozycji, a także do siadania i późniejszego przemieszczania się. Pierwszy obrót to kluczowy etap w rozwoju dziecka i duże wydarzenie dla rodziców, wyczekiwane przez nich z niecierpliwością.
Co powinno być pierwsze? Obroty z plecków na brzuch, czy z brzucha na plecy?
W którym miesiącu dziecko przekręca się na brzuch?
Kamienie milowe w rozwoju motorycznym dziecka w 1. roku życia.
Nie istnieją sztywne normy, według których dzieci powinny się rozwijać, bo u każdego rozwój określonych umiejętności może przebiegać w innym tempie. Ważne jest jednak, aby konkretne umiejętności zostały osiągnięte przez niemowlęta w określonym przedziale czasowym, nazywanym oknem rozwojowym.
W przypadku rozwoju motoryki dużej i małej wygląda to następująco:
- około 3 miesiąca życia dziecko potrafi przez chwilę utrzymać podniesioną głowę w leżeniu, podpierając się na przedramionach w pozycji na brzuchu, bawi się paluszkami w linii środkowej ciała i posiada odruch chwytny;
- około 5 miesiąca niemowlę umie już podciągnąć kolana do klatki piersiowej i wyciągać do nich rączki, ćwiczy obroty na boki;
- powyżej 6 miesiąca dziecko potrafi przekręcać się z brzucha na plecy i z pleców na brzuch, posadzone siedzi z podparciem, przekłada przedmiot z ręki do ręki, łapie mały przedmiot przy pomocy pięciu palców;
- około 9 miesiąca dziecko już podciąga się do pozycji stojącej, siedzi stabilnie, czołga się, raczkuje, łapie mały przedmiot przy pomocy trzech palców;
- około 12 miesiąca dziecko stoi o własnych siłach, chodzi samodzielnie lub trzymane za jedną rączkę, łapie mały przedmiot przy pomocy dwóch palców, umie włożyć klocek do kubeczka.
Aby doszło do pierwszego obrotu, maluch musi najpierw:
- nauczyć się utrzymywać głowę i łączyć rączki w linii środkowej ciała;
- opanować przenoszenie ciężaru ciała na boki, umożliwiającego rolowanie i stabilne leżenie na boku;
- umieć prawą rączkę wyciągnąć do wiszącej z lewej strony swojego ciała zabawki;
- umieć unieść zgięte nóżki i złapać własne kolana;
- nauczyć się skośnego ustawiania miednicy oraz umiejętności bocznego zgięcia tułowia.
Kiedy dziecko przekręca się z pleców na brzuch?
Już w 3.-4. miesiącu życia maluch podejmuje pierwsze próby rolowania przez miednicę: dziecko celowo układa miednicę skośnie w stosunku do tułowia, aby dokonać obrotu.
Umiejętność świadomych obrotów z plecków na brzuszek pojawia się u maluszka najczęściej w okolicach 5.-6. miesiąca życia.
Kiedy dziecko przekręca się z brzucha na plecy?
Obrót z brzuszka na plecki jest dla dziecka trudniejszy i wymaga większej siły i koordynacji. Pojawia się dopiero około 6.-8. miesiąca. To bardzo ważny etap w rozwoju ruchowym, który przygotowuje mięśnie do zdobywania kolejnych umiejętności: siadania, raczkowania i chodzenia.
Tylko taka kolejność nauki obrotów jest prawidłowa.
Jak wygląda prawidłowy obrót z pleców na brzuch?
Zazwyczaj u dziecka najpierw pojawia się chęć obrotu, wywołana jakimś zdarzeniem, np. dostrzeżeniem zabawki.
- Główka maluszka zwraca się w stronę, w którą chce się obrócić.
- Rączka dziecka po stronie, w którą patrzy, również wysuwa się w kierunku obrotu, wnętrzem dłoni skierowanym do sufitu.
- Dziecko unosi zgięte nóżki do góry nad podłoże.
- Dochodzi do ruchu z biodra i skośnego ułożenia miednicy, czyli nóżka, która podczas obrotu będzie na dole prostuje się, druga zgina.
- Rączka, która po obrocie znajdzie się na górze, przesuwa się poza linię środkową ciała i niemowlę płynnie obraca się na brzuszek.
- Tuż przed położeniem się na brzuszku, główka unosi się, a obie nogi się prostują w stawach biodrowych.
Obrót w drugą stronę, z brzuszka na plecy, przebiega analogicznie.
Jak pomagać dziecku w obracaniu?
Na ogół dziecko nie potrzebuje pomocy w nauce obrotów.
Rodzice jednak mogą wspierać malucha w nauce poprzez m.in.:
- rolowanie malucha na boki przy przebieraniu czy zmianie pieluszki,
- rozkładanie zabawek wokół dziecka w taki sposób, aby musiało się wychylić, żeby po nie sięgnąć; dziecko w ten sposób wzmacnia mięśnie, co ułatwia jego pierwszy obrót,
- noszenie dziecka tyłem lub bokiem do siebie,
- prowokowanie go do symetrycznych zachowań – do wyciągania jednej i drugiej rączki,
- stymulowanie dziecka do wyciągania obu rączek do linii środkowej ciała (np. poprzez zawieszenie centralnie nad leżącym dzieckiem jednej zabawki).
Czego absolutnie nie wolno robić?
- Próbować sadzać dziecko, które jeszcze się nie obraca.
- Podnosić dziecko pod paszki.
- Podciągać za nóżki do góry przy zmianie pieluchy.
- Przetrzymywać dziecko w bujaku, uniemożliwiając mu rozwój motoryczny.
Co może nas niepokoić?
Niewielkie opóźnienie w obrotach nie powinno być powodem do niepokoju.
Natomiast naszą czujność powinny wzbudzić następujące sytuacje:
- Dziecko wieku 1-3 miesięcy, leżąc w pozycji na brzuszku, przekręca się na boki lub na plecy. To może świadczyć o nieprawidłowościach, gdyż wykonanie aktywnego i świadomego obrotu z brzuszka na plecy w tym wieku jest fizycznie niemożliwe dla dziecka.
- Dziecko wykonuje obrót poprzez odgięcie tułowia w łuk, przez głowę czy tylko przez jeden bok.
Należy wtedy udać się do specjalisty.
[ApSC sc_key=sc2480374711][/ApSC]